Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB) Genel Başkanı Şemsi Bayraktar, 2025’in ilk yarısında tarım sektörünü derinden etkileyen gelişmelere bir yenisinin eklendiğini belirterek, Kurban Bayramı sonrası hızla yayılan şap hastalığı nedeniyle üreticilerin ciddi ekonomik zarara uğradığını açıkladı.
Bayraktar’a göre, bu yılki şap virüsü alışılmışın dışında bir tablo ortaya koyuyor. Normalde düşük ölüm oranına sahip olan hastalık, 2025'te daha ölümcül bir varyantla karşımıza çıktı. “Ziraat Odalarımızdan gelen bilgiler, şap virüsünün bu yıl çok daha tehlikeli seyrettiğini gösteriyor. Hayvan kayıpları yaşanıyor, verim hızla düşüyor” diyen Bayraktar, ülke genelinde üreticiye biriken zararın günden güne katlandığını vurguladı.
Hayvan Pazarları Kapandı, Üretici Satış Yapamıyor
Kurban Bayramı’nda yaşanan yoğun hayvan hareketliliği hastalığın hızla yayılmasına neden oldu. Türkiye genelindeki 81 ilde hayvan pazarlarının geçici olarak kapatılması ve hastalığın görüldüğü bölgelerde hayvan sevkiyatının durdurulması, üreticilerin gelir kapılarını aniden kesintiye uğrattı.
Bayraktar, “Üreticimiz hayvan satışı yapamıyor. Tarım Kredi Kooperatifleri ve Ziraat Bankası’na olan borçlarını ödeme gücünü kaybetti. Faizsiz en az 1 yıl borç ertelemesi zorunlu hale geldi” sözleriyle acil finansal destek çağrısı yaptı.
Şap Virüsünde Tehlikeli Dönem: Et ve Süt Üretimi Sert Düşüşte
Sığırlarda yüksek ateş, iştahsızlık, halsizlik ve et-süt veriminde belirgin düşüş gibi belirtilerle kendini gösteren şap hastalığı, koyun ve keçilerde daha hafif geçse de, bu yılki varyantın tüm türlerde daha ağır seyretmesi dikkat çekiyor.
Bayraktar, “Bazı bölgelerde hayvan ölümleri raporlanıyor. Et ve süt üretimindeki düşüş, yalnızca üreticiyi değil, zincirleme biçimde tüketiciyi de etkileyecek. Fiyat dalgalanmaları kaçınılmaz hale gelebilir” diyerek olası gıda krizine de işaret etti.
Şapın Yayılmasında Sınır Güvenliği Zayıf Nokta
Şap hastalığının yayılma nedenlerine ilişkin çarpıcı bir uyarı da kaçak hayvan girişlerine dair geldi. Bayraktar, “Sınırlarımızdan ülkemize kaçak yollarla giren canlı hayvan ve et ürünleri, bu hastalığın en büyük taşıyıcısıdır. Bu durum hem hayvan hem de insan sağlığı için ciddi bir tehdit oluşturmaktadır” ifadelerini kullandı.
Kaçakçılıkla etkin mücadele çağrısı yapan TZOB Başkanı, şap gibi salgın hastalıkların önlenmesinde karantina ve biyogüvenlik önlemlerinin hayati önem taşıdığını vurguladı.
Aşı Stokları Hazır, Karantina Uygulaması Başladı
Tarım ve Orman Bakanlığı’ndan yapılan açıklamaya göre, hastalık çıkan bölgelerde yeterli miktarda aşı stoku mevcut ve sevkiyatlar planlı şekilde yürütülüyor. Karantina bölgeleri oluşturulmuş durumda ve hayvan hareketleri kontrol altında tutuluyor.
Bayraktar ise bu önlemlerin sahada etkili olabilmesi için üreticinin de aktif rol alması gerektiğine dikkat çekti.
Üretici Ne Yapmalı? TZOB’dan Şapla Mücadelede 10 Altın Kural
Bayraktar, şap hastalığına karşı alınması gereken önlemleri şu şekilde sıraladı:
-
Ahır girişlerinde dezenfektanlar mutlaka bulundurulmalı.
-
Ahıra yalnızca bakıcılar girmeli, özel kıyafet kullanılmalı.
-
Yeni alınan hayvanlar en az 21 gün karantinada tutulmalı.
-
Ot, saman gibi materyaller enfekte bölgelerden getirilmemeli.
-
Hasta hayvanlar derhal sağlıklı hayvanlardan ayrılmalı.
-
Enfekte bölgeler mutlaka dezenfekte edilmeli.
-
Hasta hayvanın altlıkları yakılmalı.
-
Veteriner hekime zaman kaybetmeden haber verilmeli.
-
Sağım makineleri ve eller düzenli olarak temizlenmeli.
-
Üretici bilinçlendirme kampanyaları yaygınlaştırılmalı.
Üreticinin Umudu Faizsiz Borç Ertelemesinde
TZOB Başkanı Bayraktar, açıklamasını şu çağrıyla noktaladı: “Üreticimizin borcunu ödeyecek gücü yok. Faizsiz olarak Ziraat Bankası ve Tarım Kredi borçları en az bir yıl ertelenmeli. Girdi maliyetleri altında ezilen çiftçiye bu destek verilmezse, hayvancılıkta iflas dalgası kaçınılmaz olur.”