Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanı Murat Kurum, dar gelirli vatandaşlar için umut niteliğindeki yeni projeyi kamuoyuna duyurdu. TOKİ tarafından yürütülecek olan “sosyal kiralık konut” modeliyle, İstanbul başta olmak üzere 81 ilde kiralık konut üretimi sağlanacak. Hükümetin hedefi, yalnızca konut sahibi yaparak değil, kiralık konut ihtiyacını da çözerek konut krizine kapsamlı bir yanıt vermek.
Yeni modelin üç temel avantajı olacak: Ev sahiplerinin zam baskısından uzak, bütçeye uygun kira imkânı; piyasa dengelerini sağlayacak kiralık arz artışı; riskli yapılarda yaşayanların dönüşüm kararlarını kolaylaştıracak güvenli geçiş alanı.
Dar Gelirlilere Kurumsal Kiracı Güvencesi
Proje özellikle son yıllarda büyük bir çıkmaza dönüşen kira fiyatlarına karşı dar ve orta gelirli vatandaşları korumayı hedefliyor. Son araştırmalara göre İstanbul’da 100 metrekarelik bir evin ortalama kira bedeli 28 bin TL’ye dayandı. Depreme dayanıklı yeni konutlardaysa bu rakam çok daha yukarı çıkıyor. Asgari ücretin dahi üzerinde kira ödemek zorunda kalan haneler, gelirlerinin yarısından fazlasını barınmaya ayırmak zorunda kalıyor.
Sosyal kiralık konutlar sayesinde dar gelirli vatandaşlar, piyasanın altında fiyatlarla barınma imkânına kavuşacak. Dahası, konut sahipleriyle yaşanan zam anlaşmazlıkları ve tahliye baskıları yerine kurumsal TOKİ güvencesiyle huzurlu bir kiracılık dönemi başlayacak.
Kiracı Sayısı Artarken Arz Geriliyor
2024 yılı verilerine göre Türkiye’de ev sahipliği oranı yüzde 56,1’e gerilerken, kiracı oranı yüzde 28’e yükseldi. Bu durum, son yılların en düşük ev sahipliği ve en yüksek kiracılık oranları olarak kayda geçti. Fakat aynı dönemde yeni kiralık konut arzı oluşmadığı için kira fiyatları hızla arttı.
Bireysel yatırımcıların yüksek faiz ve azalan kredi imkânları nedeniyle konut yatırımlarından uzaklaştığı bir ortamda, arzın yeniden dengelenmesi için devlet eliyle yapılan kiralık konutlar devreye sokulacak. Özellikle deprem sonrası etkilenen bölgelerde bu projelerin hayati önem taşıdığı vurgulanıyor.
Yıl Sonunda Başvurular Başlayacak
Bakan Kurum’un açıklamasına göre, yıl sonuna kadar 81 ilde sosyal konut projelerine başlanacak. İstanbul’da ise satılık konutların yanı sıra kiralık konutlar da TOKİ eliyle hayata geçirilecek. Projeler tamamlandıkça başvuru süreci duyurulacak.
Uzmanlar, bu yeni modelin doğru şekilde uygulanması halinde yalnızca dar gelirli vatandaşlara değil, kiralık konut piyasasının tamamına olumlu etkiler yapacağını belirtiyor.
