Malatya Turgut Özal Üniversitesi Kayısı ve Kayısı Ürünleri Geliştirme Uygulama ve Araştırma Merkezi’nin yayımladığı 2025 yılı Ağustos ayı kuru kayısı dış ticaret raporu, sektörde ciddi bir ihracat daralmasını gözler önüne serdi. Rapora göre, Malatya ekonomisinin önemli bir lokomotifi olan kuru kayısı ihracatı, Ağustos ayında geçen yılın aynı ayına kıyasla yüzde 61 oranında azaldı. Bu düşüşle birlikte ihracat miktarı 2 bin 800 tona gerilerken, ihracattan elde edilen gelir de 21 milyon dolarda kaldı. Geçen yılın aynı döneminde, ihracat geliri yaklaşık 37 milyon dolar seviyesindeydi.
Raporda ayrıca, birim ihraç fiyatında dikkat çekici bir artış olduğu belirtildi. Ağustos ayında kilogram başına ihracat fiyatı, geçen yılın aynı ayına göre yaklaşık 2,5 dolar yükselerek 7,43 dolara ulaştı. Bu artış, özellikle üretimde yaşanan kayıpların etkisiyle gerçekleşti.
Ocak–Ağustos Döneminde İhracatta Azalma
2025 yılının ilk sekiz ayında (Ocak–Ağustos) kuru kayısı ihracatı, geçen yılın aynı dönemine göre de düşüş gösterdi. Toplam ihracat miktarı 6 bin ton azalarak 36 bin ton olarak gerçekleşti. Bu dönemde birim ihraç fiyatı ise 0,35 dolarlık bir gerilemeyle ortalama 5,45 dolara indi. Bu gelişmelerin sonucunda, 2024 yılının aynı döneminde 243 milyon dolar olarak kaydedilen ihracat geliri, 2025’in Ocak–Ağustos döneminde yüzde 20’lik düşüşle 196 milyon dolara geriledi.
Zirai Don, Üretim ve Fiyatları Etkiledi
Raporda dikkat çeken bir diğer önemli unsur ise, Nisan ayında yaşanan zirai don felaketi oldu. 11–12 Nisan 2025 tarihlerinde Türkiye genelinde etkili olan don, özellikle kayısı üretiminde yüzde 100’e varan ürün kaybına yol açtı. Uzmanlar, bu durumun ihracat miktarındaki azalmanın ana sebeplerinden biri olduğunu vurguladı. Zirai don nedeniyle kayısı arzının düşmesi, ihracat fiyatlarının yükselmesine de doğrudan etki etti; birim ihraç fiyatları 7,5 dolar seviyelerine çıktı.
Raporda, bu gelişmelerin Malatya kuru kayısı sektörünü hem üretim hem de ihracat açısından ciddi şekilde etkilediği belirtilirken, üreticilerin ve ihracatçıların önümüzdeki dönemde tedbirler almasının önemine işaret edildi.
