Şartlı Tahliye Kimleri Kapsıyor?
Yasaya eklenen geçici maddeyle, şartlı salıverme için gerekli infaz oranı belirli suçlarda düşürüldü. Buna göre; hırsızlık, dolandırıcılık, basit yaralama, mala zarar verme, güveni kötüye kullanma, trafik güvenliğini tehlikeye sokma gibi “adli suçlar”dan hüküm giyen ve cezasının yarısını iyi hâlle tamamlayan mahkumlar, infaz hakiminin onayına bağlı olarak tahliyeye hak kazanacak. İlk etapta 19 binin üzerinde hükümlünün bu şartı karşıladığı hesaplanıyor.
Mükerrer Suçlulara Açılan Kapı
Paketin en tartışmalı maddesi, mükerrer (tekrar eden) suçtan mahkûm olanlara da şans tanıması. Yeni düzenleme; aynı fiili birden çok kez işlediği için ağır infaz rejimine tabi olan hükümlülerin, cezasının üçte ikisini tamamlaması hâlinde şartlı salıvermeden yararlanmasına izin veriyor. Ancak bu imkân, örgütlü suçlar ve katalog suçlar dışındaki mükerrerler ile sınırlı tutuldu.
Hangi Suçlar Kapsam Dışı?
Toplumda “cezasızlık” algısı yaratmamak adına; terör, cinsel dokunulmazlığa karşı suçlar, kasten öldürme, uyuşturucu ticareti, devletin güvenliğine karşı suçlar, örgütlü suçlar ve çocuk istismarı gibi ağır katalog suçlar düzenlemenin tamamen dışında bırakıldı. Bu suçlardan hükümlü olanlar mevcut infaz oranlarıyla cezaevinde kalmaya devam edecek.
Denetimli Serbestlik Nasıl Genişledi?
Mevzuattaki bir yıllık denetimli serbestlik süresi, belirli koşullarda üç yıla kadar uzatıldı. Eğitim-öğretim programlarına katılan, meslek edindirme kursunu başarıyla bitiren veya kamu yararına projelerde çalışan hükümlüler, cezasının son üç yılını elektronik kelepçe veya günlük imza yükümlülüğüyle toplum içinde geçirebilecek. Bu sayede hem cezaevlerinin yoğunluğu düşecek hem de hükümlülerin iş ve sosyal hayata adaptasyonu hızlanacak.
Tahliyeler Ne Zaman Başlayacak?
Kanun, Resmî Gazete’de yayımlandığı gün yürürlüğe girecek. Adalet Bakanlığı, infaz savcılıklarına gönderdiği ön hazırlık yazısında listelerin şimdiden oluşturulmasını istedi. Beklenti; Resmî Gazete yayımlanmasının ardından ilk 72 saat içinde uygun dosyaların tamamlanması ve hafta başından itibaren tahliyelerin etap etap başlaması yönünde.
10. Yargı Paketi’nin Yolculuğu
Kamuoyunda “af” beklentilerinin yükseldiği bir dönemde hazırlanan paket, ilk olarak 2024 sonunda Adalet Komisyonu’ndan geçmişti. İnfaz süreleri, denetimli serbestlik modeli ve infaz hâkimliğinin yetkileri üzerine 30 maddelik teklif hazırlanmış; muhalefetle varılan uzlaşmayla çocuk hükümlüler ve sosyal medya suçlarını içeren 8 madde taslaktan çıkarıldı. Kalan 22 madde 3 Haziran 2025 gecesi Genel Kurul’da kabul edilerek yasalaştı ve Cumhurbaşkanı’nın onayına sunuldu.
Yasanın destekçileri, “rehabilitasyon odaklı infaz” vurgusuyla cezaevlerinin nefes alacağını savunurken; mağdur dernekleri ve bazı hukukçular, özellikle ekonomik suçlular ve mükerrer failler için getirilen esnekliğin “cezasızlık” algısını besleyebileceğini öne sürüyor. Tüm gözler şimdi, yaklaşık 20 bin hükümlünün tahliye süreçlerini yönetecek infaz savcılıklarının atacağı adımlarda.
