Balıkesir’in Sındırgı merkezli depremi sonrası bölgede cep telefonu ile arama yapma, kısa mesaj gönderme ve mobil internet erişiminde kesintiler yaşandığı ifade ediliyor. Kullanıcılar özellikle depremi izleyen dakikalarda “ağ meşgul” uyarılarıyla karşılaştıklarını, veri trafiğinin ise zaman zaman tamamen koptuğunu aktarıyor. Aksamaların, deprem anlarında tipik olarak görülen yoğun kullanımın yanı sıra enerji kesintileri ve bazı istasyonların geçici devre dışı kalmasından kaynaklanabileceği belirtiliyor. Bu aşamada, kesintilerin kapsamı ve süresine ilişkin resmi bir teknik bilanço paylaşılmadı; sahadaki tablo, iletişimin kritik ilk saatlerde zayıfladığını gösteriyor.
Yetkili Kurumlardan Netleşmiş Takvim Bekleniyor
Operatörlerin arıza ekipleri ile kriz planlarını devreye alması, mobil baz istasyonlarının ve jeneratörlerin ihtiyaç duyulan noktalara yönlendirilmesi bekleniyor. Ancak şu an için şirketlerden kapsam, süre ve normalleşme takvimine ilişkin ayrıntılı bir açıklama bulunmuyor. Afet anlarında iletişim altyapısının çalışır halde tutulması, arama–kurtarma koordinasyonu kadar, bölgedeki vatandaşların yakınlarıyla temas kurabilmesi açısından da hayati önem taşıyor. Bu nedenle operatörlerden, hangi ilçelerde ne ölçüde hizmet verildiğine dair şeffaf ve düzenli bilgilendirme talep ediliyor.
Afette İletişim İçin Pratik Önlemler
Uzmanlık literatüründe afet anlarında hatların kilitlenmesini azaltmak için sesli aramalar yerine SMS ve internet tabanlı mesajlaşmanın tercih edilmesi öneriliyor. Konum paylaşımı, kısa ve net mesajlaşma ile gereksiz veri kullanımından kaçınmak, sınırlı kapasitenin daha verimli kullanılmasına katkı sağlıyor. Acil ihtiyaç hallerinde kısa aramalar yapmak, mümkünse Wi-Fi üzerinden arama/mesajlaşma özelliklerini kullanmak ve telefonları tasarruf modunda tutmak da güç ve şebeke kullanımını optimize ediyor.
Altyapı Neden Zayıf Kalıyor?
Deprem gibi geniş alanı etkileyen afetlerde, anlık arama patlaması ve aynı anda konum/medya gönderme girişimleri şebekelerde tıkanma yaratabiliyor. Elektrik kesintileriyle birlikte baz istasyonlarının beslemesi zayıflıyor; fiber ve iletim hatlarında oluşabilecek hasarlar da kapasiteyi daraltıyor. Bu nedenle afet dayanıklılığı; alternatif enerji (uzun ömürlü batarya/jeneratör), taşınabilir baz istasyonları, kritik çekirdek ağ bileşenlerinde yedekli mimari ve kamusal uyarı altyapılarıyla güçlendiriliyor. Deprem sonrası yaşanan tablo, bu başlıklarda sahaya dönük iyileştirme ihtiyacını yeniden gündeme taşıdı.