CHP Kayseri Milletvekili Aşkın Genç, Ulusal Süt Konseyi’nin (USK) Haziran ayında yapacağı toplantı öncesinde çiğ süt üreticilerinin yaşadığı ekonomik krizle ilgili çarpıcı açıklamalarda bulundu. Genç, belirlenen çiğ süt fiyatlarının üretim maliyetinin altında kaldığını belirterek, “Üretici litre başına zarar ediyor, bu düzen çiftçiyi değil borcu yaşatıyor” dedi.
Üretici Zararına Satış Yapıyor: Kazanç Değil Kayıp
Genç, özellikle son yıllarda üretim maliyetlerinde yaşanan hızlı artışa dikkat çekerek, süt üreticilerinin giderek daha fazla borçla ayakta kalmaya çalıştığını vurguladı. “Bugün üretici her litre sütten 3 ila 4 lira zarar ediyor. Süt satmak kazanç değil, zararın adı hâline geldi” diyen Genç, sadece üreticilerin değil, aynı zamanda ülkenin gıda güvenliğinin de tehlike altında olduğunu söyledi.
Çiğ Süt Fiyatı ve Maliyet Arasındaki Uçurum Derinleşiyor
Genç’in paylaştığı tablo, üretici ile piyasadaki fiyat arasındaki farkın yıllar içinde nasıl dramatik şekilde açıldığını gözler önüne seriyor:
| Yıl | Tavsiye Fiyatı (TL/Litre) | Üretim Maliyeti (TL/Litre) |
|---|---|---|
| 2020 | 2,30 TL | 2,50 TL |
| 2021 | 3,10 TL | 3,40 TL |
| 2022 | 6,60 TL | 7,00 TL |
| 2023 | 10,00 TL | 10,80 TL |
| 2024 | 14,00 TL | 17,00 TL |
| 2025 | 17,15 TL | 21,00 TL |
CHP’li vekil, “Son beş yılda tavsiye edilen fiyat yüzde 645 arttı ama üretim maliyeti yüzde 720 yükseldi. Artan fiyatlar üreticiye değil, aracıya kazandırıyor” dedi. Genç’e göre bu tablo, kırsalda üretimin sürdürülebilirliğini ortadan kaldırıyor.
Haziran Toplantısı Kritik: “Ya Güncelleme Ya Çöküş”
USK’nın her üç ayda bir gerçekleştirdiği fiyat güncellemelerinin önemine değinen Genç, Haziran ayındaki toplantının yalnızca bir fiyat belirleme değil, aynı zamanda üreticinin geleceğini şekillendirecek bir karar olacağını söyledi. “Haziran ayı sadece fiyat belirleme değil, üreticinin kaderinin çizileceği tarihtir. Fiyatlar maliyetin altında kalırsa sadece süt üreticisi değil, et ve yem piyasası da çöker” ifadelerini kullandı.
Yem ve Mazot Fiyatları da Bel Büküyor
Yem fiyatlarında son bir yılda yüzde 50’yi aşan artış yaşandığını kaydeden Genç, desteklerin yetersizliğine dikkat çekti: “Yem desteği yoksa üretici yok. Mazotu vergiyle, gübreyi dövizle satarsan çiftçinin rekabet şansı kalmaz. Bugün süt tedarik zinciri değil, borç zinciriyle yürüyor” diyerek mevcut ekonomik sistemin üreticiyi ayakta tutmak yerine iflasa sürüklediğini vurguladı.
