Mutfaklarımızın vazgeçilmezi, salataların ve yemeklerin başrol oyuncusu domates... Pazardan veya manavdan özenle seçilen o kıpkırmızı, mis kokulu domateslerin eve gelinceki ilk durağı genellikle buzdolabı olur. Bu, çürümesini engellemek ve ömrünü uzatmak için yapılmış mantıklı bir hareket gibi görünür.
Ancak bilim, bu mantığın tamamen yanlış olduğunu söylüyor. Buzdolabı, domates için bir koruma kalkanı değil, adeta bir "lezzet ve vitamin ölüm odasıdır."
BİLİMSEL GERÇEK: SOĞUK, DOMATESİN KİMYASINI NASIL BOZUYOR?
Gıda bilimcileri, domatesin o eşsiz kokusunu ve tadını veren şeyin, içinde bulunan 30'dan fazla uçucu kimyasal bileşen olduğunu belirtiyor. Bu bileşenler, domatesin genetik yapısı tarafından sürekli olarak üretilir. Ancak bu üretim süreci, soğuk tarafından durdurulur.
İşte buzdolabında gerçekleşen 3 aşamalı "lezzet katliamı":
Aroma Üretimi Durur: Domates, 12 derecenin altındaki bir sıcaklığa maruz kaldığında, lezzet üreten enzimleri kalıcı olarak hasar görür ve aroma üretimi tamamen durur. Domatesi daha sonra oda sıcaklığına çıkarsanız bile, bu lezzet molekülleri bir daha asla geri gelmez.
Doku Bozulur (Talaş Gibi Olur): Soğuk hava, domatesin hücre zarlarını parçalar. Bu durum, o sulu ve etli yapısının bozulmasına, içinin kumlu ve unsu bir dokuya ("talaş gibi") dönüşmesine neden olur. Isırdığınızda aldığınız o ferahlatıcı sululuk kaybolur.
Vitamin Değeri Düşer: Domatesin o muhteşem kırmızı rengini veren ve güçlü bir antioksidan olan "likopen" gibi değerli vitaminlerin oluşum süreci de olgunlaşma ile devam eder. Buzdolabı, bu olgunlaşma sürecini bıçak gibi keserek domatesin besin değerinin artmasını engeller.
ÜNLÜ ŞEFLER İSYAN ETTİ: "O DOMATESİ KULLANMAYIZ"
Dünyaca ünlü pek çok şef, taze ve lezzetli bir salata veya yemek için "asla" buzdolabına girmiş bir domates kullanmayacaklarını belirtiyor. Şeflere göre, soğukta beklemiş bir domates, "içi boş, tatsız bir kırmızı toptan" farksızdır. Gerçek domates lezzetini arayanların, onu asla soğutmaması gerektiğini vurguluyorlar.
PEKİ, DOĞRU SAKLAMA YÖNTEMİ NEDİR?
Domatesin lezzetini ve vitaminini korumak için yapmanız gerekenler aslında çok daha basit:
ODA SICAKLIĞINDA SAKLAYIN: Domatesleri, mutfak tezgahınızın üzerinde, direkt güneş ışığı almayan bir yerde, normal bir kapta saklayın. Bu, onların olgunlaşmaya ve lezzet üretmeye devam etmesini sağlar.
SAPI AŞAĞIYA GELSİN: Domatesleri, saplarının koparıldığı kısım altta kalacak şekilde dizmek, nem kaybını yavaşlatır ve tazeliğini birkaç gün daha uzun süre korumasına yardımcı olur.
NE ZAMAN BUZDOLABINA KONUR? Sadece ve sadece, çok olgunlaşmış ve artık bozulmaya yüz tutmuş bir domatesiniz varsa, onu bir veya iki gün daha idare etmek için buzdolabına koyabilirsiniz. Ancak lezzetinden feragat ettiğinizi bilmelisiniz. Kesilmiş domatesler ise mutlaka buzdolabında saklanmalıdır.
