Refah kıyıya sıkıştı, yoksulluk dağlara yayıldı. Türkiye İstatistik Kurumu’nun son verileri, Mersin’in iç kesimlerinde alarm veren bir tabloyu gün yüzüne çıkardı.
Mersin’in genel SES skoru 127 olurken, Türkiye ortalamasının altında kaldı. Kentte toplam 603 bin 739 hane bulunuyor. Bunların 235 binden fazlası “alt” ve “en alt” sosyoekonomik gruplarda yer alıyor. Özellikle Mut, Gülnar, Bozyazı ve Çamlıyayla gibi ilçelerde bu oran ciddi boyutlara ulaşıyor.
En Düşük Eğitim Oranları Dağ İlçelerinde
SES skorunu belirleyen en önemli faktörlerden biri eğitim. Mersin’in kırsal ilçelerinde eğitim göstergeleri oldukça düşük seviyede. Çamlıyayla’da lise mezuniyet oranı birçok bölgeye göre geride kalırken, yükseköğrenim oranı yok denecek kadar az. Mut ve Gülnar’da da benzer bir tablo göze çarpıyor.
Uzmanlara göre, bu durum sadece bireysel gelir düzeyini değil, ilçelerin uzun vadeli kalkınma kapasitesini de olumsuz etkiliyor. Eğitim düzeyinin düşüklüğü, iş gücü niteliğini ve yatırım cazibesini azaltıyor.
Tarım Geçindirmiyor, İşsizlik Yüksek
Dağlık ilçelerde halkın büyük bölümü geçimini tarımdan sağlıyor. Ancak tarımsal gelirler hem düzensiz hem de düşük seviyelerde seyrediyor. Narenciye, zeytin, ceviz gibi ürünlerin üretildiği bölgelerde kayıt dışı işçilik yaygın. İş güvencesi olmayan, mevsimlik ve düşük ücretli işler, bu ilçelerdeki gelir dengesini daha da bozuyor.
Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın verilerine göre, kırsal ilçelerde işsizlik oranı Mersin genelinin ve Türkiye ortalamasının üzerinde seyrediyor.
Sosyal Yardımlarla Ayakta Kalan Haneler
Mersin’de 235 binin üzerinde hane, alt ve en alt SES grubunda yer alıyor. Bu hanelerin önemli kısmı sosyal yardımlara bağımlı durumda. Belediyelerin sağladığı gıda, yakacak ve nakdi destekler geçim kaynağının önemli bölümünü oluşturuyor. Ancak yardımlar geçici bir çözüm sunuyor. Kalıcı iyileşme için sosyal politikaların kırsal bölgelerde daha güçlü uygulanması gerekiyor.
Aynı Kentte İki Ayrı Hayat
Yenişehir’de bir özel okulda çocuğunu okutan bir veli, “Eğitimden sağlığa her şey elimizin altında. Gelirimiz fena değil, geleceğe dair kaygımız yok” derken, Mut’ta narenciye işçiliği yapan bir baba, “Her gün yevmiye çıkarsa seviniyoruz. Çocuğu liseye göndermek bile zor” diyor.
Bu iki örnek, Mersin’in sosyoekonomik uçurumunu açık şekilde ortaya koyuyor.
Yoksulluk Kırsalda Kader Oldu
TÜİK’in SES verileri, Mersin’in dağlık ilçelerinde sosyal ve ekonomik göstergelerin alarm verdiğini gösteriyor. Eğitim düzeyinin düşük olması, tarımsal gelirin yetersizliği ve iş olanaklarının sınırlı kalması, bölge halkını kırılgan bir yapıya itiyor. Uzmanlar, kırsal ilçelerde kalkınmayı destekleyecek uzun vadeli politikaların acil olduğunu vurguluyor.
