Anayasa Mahkemesi (AYM), kamuoyunda büyük tartışmalara neden olan sokak hayvanları düzenlemesini 7 Mayıs’ta gündemine alıyor. 30 Temmuz 2024 tarihli ve 7527 sayılı “Hayvanları Koruma Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”un bazı maddeleri hakkında yapılan iptal başvurusu, yüksek mahkeme tarafından esastan değerlendirilecek. Başvuruda, ilgili maddelerin anayasaya aykırı olduğu ve yürütmesinin durdurulması gerektiği savunuluyor.
Yasaya göre, Türkiye genelindeki tüm sahipsiz sokak hayvanlarının toplanarak barınaklara yerleştirilmesi hedefleniyor. Ayrıca “tehlikeli” olarak sınıflandırılan hayvanların öldürülmesine yönelik düzenlemelerle yasal bir altyapı oluşturuluyor. Bu hükümler, hayvan hakları savunucuları ve hukukçular tarafından sert şekilde eleştiriliyor.
Yaşama Hakkı Tartışması
Söz konusu düzenlemenin, hayvanların anayasal düzeyde koruma altına alınan yaşama hakkını ihlal ettiği yönünde ciddi eleştiriler bulunuyor. Başta hayvan hakları savunucuları olmak üzere çok sayıda sivil toplum örgütü, söz konusu yasanın “insanlık dışı” olduğunu belirtiyor ve AYM'nin iptal kararı vermesi gerektiğini vurguluyor.
Uygulamanın hayata geçirilmesi durumunda, Türkiye genelinde yüzbinlerce sokak hayvanının ya barınaklara kapatılacağı ya da “tehlike” değerlendirmesi sonucunda öldürülebileceği belirtiliyor. Bu durumun, hem hayvan refahı hem de etik ve hukuki ilkeler açısından ciddi sorunlar doğuracağına dikkat çekiliyor.
Yerel Yönetimler Üzerindeki Etki
AYM’nin vereceği karar, sadece hayvanların değil, yerel yönetimlerin görev ve sorumluluklarını da doğrudan etkileyecek. Belediyelerin barınak kapasitelerinin yetersizliği ve öldürme kriterlerinin nesnelliği gibi pek çok konuda uygulamada sıkıntılar yaşanması bekleniyor. Ayrıca karar, Türkiye'deki hayvan hakları politikalarının yönünü belirleyici bir rol oynayacak.
Yasanın kamuoyunda geniş yankı uyandırmasının ardından Anayasa Mahkemesi'nden çıkacak karar, sosyal ve siyasi etkiler doğurabilecek nitelikte. Toplumun büyük bir kesimi, hayvan hakları konusunda daha kapsayıcı ve yaşama hakkını önceleyen bir yaklaşım geliştirilmesini talep ediyor.
Hayvan hakları örgütleri ve aktivistlerin çağrısı net: “Sokak hayvanları bir sorun değil, yaşamın parçasıdır.” AYM’nin bu hassas konudaki kararı, sadece bugünü değil, gelecekteki hayvan-insan ilişkisinin çerçevesini de şekillendirecek.
