Türkiye'deki internet kullanıcıları, başta X (eski adıyla Twitter) ve Instagram olmak üzere çeşitli sosyal medya platformlarına erişimde ciddi yavaşlamalar yaşandığını bildiriyor. Konuya ilişkin ilk resmi olmayan açıklama, dijital haklar izleme grubu EngelliWeb'den geldi. Edinilen bilgiye göre, sosyal medya uygulamalarına bant daraltma tedbiri uygulanıyor. Bu durum, kullanıcılar arasında kafa karışıklığına neden olurken, resmi kurumlardan henüz net bir açıklama yapılmış değil.
Uygulanan bant daraltması, platformlara erişimi tamamen engellemese de, içeriklerin geç yüklenmesine, videoların açılmamasına ve etkileşimlerin ciddi ölçüde yavaşlamasına yol açıyor. Peki bu uygulama ne anlama geliyor ve neden devreye sokuluyor?
Bant daraltması nedir, nasıl uygulanır?
Bant daraltması, internet servis sağlayıcıları tarafından belirli platformlara giden veri akışının bilinçli olarak yavaşlatılması anlamına geliyor. Bu yöntem, sosyal medya uygulamalarına doğrudan erişimi engellemeden, kullanıcı deneyimini sekteye uğratarak dolaylı bir sınırlandırma sağlıyor. Özellikle olağanüstü durumlar, toplumsal olaylar veya dezenformasyon riski taşıyan gelişmeler sırasında devreye alınabiliyor.
Türkiye'de daha önce de benzer uygulamalar gündeme gelmiş, sosyal medya ağları kısmi olarak yavaşlatılmıştı. Bu tür uygulamalar, hem ifade özgürlüğü hem de bilgiye erişim hakkı açısından tartışmalara neden oluyor.
Erişim yavaşladı, kullanıcılar VPN'e yöneliyor
Bant daraltması uygulamalarının ardından pek çok kullanıcı, erişim sorunlarını aşmak için VPN servislerine yönelmeye başladı. VPN (Sanal Özel Ağ) kullanımı, coğrafi sınırlamaları aşmak ve veri akışını şifrelemek için tercih ediliyor. Ancak VPN kullanımı da zaman zaman ek yavaşlamalara ya da bağlantı kopmalarına yol açabiliyor.
Uzmanlar, kullanıcıların güvenilir VPN servislerini tercih etmeleri gerektiğini vurgularken, bazı servis sağlayıcılarının da VPN trafiğini sınırlayabileceğine dikkat çekiyor. Bu da erişim sorunlarını daha karmaşık bir hâle getirebiliyor.
Resmî açıklama bekleniyor
Şu ana kadar bant daraltmasıyla ilgili BTK (Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurumu) ya da Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı gibi kurumlardan herhangi bir resmî açıklama yapılmış değil. Ancak sosyal medyada artan şikâyetler ve EngelliWeb'in paylaştığı bilgiler, uygulamanın geniş çapta hayata geçirildiğine işaret ediyor.
Kamuoyunun bilgi alma hakkı ve dijital iletişim özgürlüğü açısından bu tür uygulamaların şeffaf şekilde yürütülmesi gerektiği vurgulanıyor. Önümüzdeki saatlerde yetkili kurumlardan konuyla ilgili açıklama yapılması bekleniyor.