Sağlık Bakanlığı, aile sağlığı merkezlerinde (ASM) görev yapan hekim ve sağlık personeli için 2025 yılına özel kapsamlı bir rehber yayımladı. "Aile Hekimliği Rehberi 2025", yalnızca sağlık çalışanlarını değil, aynı zamanda aile hekimine başvuran tüm vatandaşları ilgilendiren kritik değişiklikler içeriyor. 262 sayfalık rehber, hem mevzuatı hem de uygulama süreçlerini güncelleyerek sağlık sisteminde yeni bir standart oluşturdu.

Aşı Takvimi ve Tarama Programları Güncellendi

Yeni rehberle birlikte çocukluk, ergenlik, erişkinlik ve gebelik dönemlerini kapsayan aşı takvimi baştan sona revize edildi. Eksik aşılar için hatırlatma sistemleri entegre edilirken, risk grupları ve yurtdışı seyahat durumları için özel aşı şemaları oluşturuldu.
Ayrıca, hipertansiyon, diyabet, obezite ve kanser taramaları için yaş aralıkları ve izlem periyotları yeniden tanımlandı. Özellikle 15-49 yaş kadınlara ve kronik hastalara yönelik takip algoritmaları sadeleştirildi.

11 Farklı Rapor Elektronik Ortama Taşındı

Artık aile hekimlerinden alınan pek çok belge e-rapor olarak düzenlenebilecek. Yeni sistemde;

  • Sürücü belgesi,

  • Sporcu lisansı,

  • Evlilik işlemleri,

  • Silah ruhsatı,

  • Hac ve umre sağlık raporu,

  • Yatağa bağımlı seçmen raporu
    gibi toplam 11 farklı rapor dijital ortamdan başvuru ve sonuçlandırma sürecine geçti. Bu sayede vatandaşlar hastaneye yönlendirilmeden işlemlerini kısa sürede tamamlayabilecek.

Hasta Sevk ve İletişim Süreci Şeffaflaştırıldı

Yeni rehber, ikinci ve üçüncü basamak sağlık kuruluşlarına yapılan sevk işlemlerini standardize etti. Aile hekimleri sevk ettikleri hasta için artık tetkik, gerekçe ve sevk notlarını elektronik sistem üzerinden iletecek.
Ayrıca, CİMER, SABİM, Beyaz Kod gibi şikâyet ve acil müdahale süreçlerinin hangi birimce, hangi sürelerde yönetileceği açık bir şekilde tablolarla rehbere eklendi.

Hekimler İçin Performans ve Yeni Mesai Düzeni

Rehber, sağlık çalışanları açısından da birçok yenilik getiriyor.

  • GETAT (Geleneksel ve Tamamlayıcı Tıp) sertifikasına sahip aile hekimleri, mesai dışı saatlerde fitoterapi, akupunktur gibi uygulamalar yapabilecek.

  • Performansa dayalı teşviklerde yeni eşikler tanımlandı. Özellikle kanser taramaları ve kronik hastalık takibi için başarı oranlarına göre puanlama sistemi getirildi.

  • Esnek mesai, gezici hizmet ve nöbet planlamaları il müdürlüklerinin onayıyla elektronik imza sistemi üzerinden yürütülecek.

Dezavantajlı Gruplar İçin Özel Planlama

Yeni rehber; mevsimlik tarım işçileri, cezaevi mahkumları ve Roman vatandaşlar gibi özel ihtiyaç gruplarına yönelik hizmetlerin usulünü detaylandırdı. Bu grupların aile hekimliği sistemine entegrasyonunda sahaya özel mobil hizmet planları oluşturulacak.

İzlem Zorunluluğu ve Ceza Sistemi Netleşti

Yeni rehberde, aile hekimlerinin çocuk, gebe, lohusa ve kronik hastalara yönelik izlemleri artık sadece tavsiye değil, yasal zorunluluk haline geldi.
Yükümlülüklerini yerine getirmeyen sağlık çalışanları için, ilk kez açık şekilde "denetim-tespit-ceza" basamakları tanımlandı. Rastgele örneklem ile yapılacak dosya taramaları sonucu eksik izlem yapan hekimlerin puan kaybı yaşayabileceği belirtildi.

Aile Sağlığı Merkezlerine Standartlar Getirildi

  • ASM’lerin acil durum planları, yangın güvenliği, soğuk zincir ısı takip sistemleri, tıbbi atık sözleşmeleri gibi konulara dair belgelerin güncel formatları rehbere eklendi.

  • Her aile sağlığı birimi için tek dosya uygulaması başlatıldı; denetimlerde artık dağınık belge sunumu sona erecek.

Kayıt Dışı Hizmet Dönemine Son

Rehberin en kritik yönlerinden biri, “Kişi Listeleri”ne kayıtlı olmayanlara hizmet sunulması durumunda nasıl kayıt alınacağı konusuna açıklık getirmesi oldu.

Örneğin yazlıkçılar, taşınanlar veya göçmen bireyler gibi kayıtlı olmayan vatandaşlara hizmet sunulsa dahi, bu durum AHBS sistemine “anlık kayıt” mantığıyla işlenecek. Böylece kayıt dışı hizmet ortadan kalkacak ve hekim hak edişi güvence altına alınacak.

Hasta Hakları ve Mahremiyet Öne Çıkarıldı

  • Aile hekiminin, hastaya ait bilgileri üçüncü kişilerle paylaşamayacağı yeniden vurgulandı.

  • 15 yaşından büyük çocukların kendi sağlık işlemleriyle ilgili onay vermesi gereken alanlar netleştirildi.

  • Rehberde özellikle, mahremiyetin bozulduğu durumlarda hastaların nereye ve nasıl başvurabileceği açıkça belirtildi.

Aile Hekimliği Bilgi Sistemi (AHBS) Tam Entegre Hale Getiriliyor

  • Artık tüm tarama ve izlem formları, risk puanı hesaplamaları ve aşılama zamanları AHBS ekranına otomatik olarak düşecek.

  • Hekimin yapacağı iş sadece yönlendirme değil; vatandaşı izlem geçmişine göre uyarma ve davet etme görevi de dijital olarak tanımlanacak.

İzlem ve Taramalarda Performans Puanı Artışı

Rehberle birlikte bazı taramalara daha fazla önem verildiği ve buna göre performans katsayısı artırıldığı görüldü:

Sağlık Bakanlığı tarafından yayımlanan Aile Hekimliği Rehberi 2025, vatandaşlara sunulan birinci basamak sağlık hizmetlerinde köklü bir dönüşüm sürecini başlatıyor. Dijitalleşen sistem, netleştirilen görev tanımları ve sadeleştirilen işlem adımları sayesinde hem sağlık çalışanlarının iş yükü dengeleniyor hem de vatandaşların sağlık hizmetlerine erişimi kolaylaşıyor. Koruyucu sağlık hizmetlerinin güçlendirilmesi ve hasta memnuniyetinin artırılması hedefiyle hazırlanan rehberin, önümüzdeki dönemde aile hekimliği uygulamalarında daha etkin ve kapsayıcı bir yapının önünü açması bekleniyor.

Kaynak: Haber Merkezi