Sonbaharın vazgeçilmez meyveleri arasında yer alan ve uzmanların C vitamini deposu olarak gördüğü mandalina pazar tezgâhlarını doldurmaya başladı. Türkiye’nin narenciye ambarı olarak bilinen Mersin’de, bu yılın mandalina fiyatları dudak uçuklattı. Pazarlarda kilosu 50 ila 60 TL arasında değişen fiyatlarla satışa sunulan mandalina, adeta altınla yarışıyor. Kentin sembol meyvesi haline gelen bu ürün, artık kendi topraklarında yetişen insanlar için lüks tüketime dönüşmüş durumda.
Üretim Şehrinde Tüketici Olmak: Bir Terslik Var
Akdeniz’in bereketli topraklarında yetişen ve Türkiye’nin dört bir yanına gönderilen Mersin mandalinası, bu yıl rekolte düşüklüğü, girdi maliyetlerindeki artış ve aracı zincirleri nedeniyle tüketiciye ulaşana kadar 4-5 kat pahalandı.
Üreticiden 10-15 TL’ye çıkan mandalinanın pazarda 60 TL’ye kadar satıldığını ve aradaki farkın ise üreticinin değil, aracıların ve dağıtım maliyetlerinin cebine gittiğini söyleyen Üretici Hasan K. “Mazot, gübre, ilaç, işçilik… Her şey ateş pahası oldu,” dedi. Bu koşullarda üretim yapmanın giderek zorlaştığını belirtti. Tarlada sabahın ilk ışığında başlayan emek zincirinin sonunda elde edilen gelirin, maliyetleri bile zar zor karşıladığını dile getirdi.
Pazarlarda Tane ile Mandalina Dönemi
Mezitli Semt Pazarı’nda alışveriş yapan 65 yaşındaki Ayşe Hanım, elindeki iki mandalinayı göstererek şöyle konuştu:
“Eskiden torbalar dolusu alırdık. Şimdi taneyle sayıyoruz. Mersin’de mandalina yiyemeyeceksek nerede yiyeceğiz kızım? Çocuklara meyve almak bile lüks oldu.”
Bir başka vatandaş Emrah Y. ise fiyatların orta gelirli aileler için kabul edilemez olduğunu vurguladı:
“Manavda mandalina görünce çocuk heyecanlanıyor ama fiyat etiketini görünce mecbur yönümüzü çeviriyoruz”dedi.
Üretici Sesini Duyuramıyor: “Bu işin kazananı biz değiliz”
Mersin’in Mezitli ilçesinde 20 yıldır narenciye üretimi yapan Hasan K., bu fiyat artışının üreticiyle ilgisi olmadığını belirterek şunları söyledi:
“Biz mandalinayı tarlada 12 liraya veriyoruz. Ama pazarda 60 liraya satılıyor. Mazot, gübre, işçilik… Her şey dövizle yarışıyor. Zaten kar marjımız çok az. Asıl kazancı aracılar alıyor, olan hem üreticiye hem tüketiciye oluyor.”
Girdi Maliyetleri Yüksek, Rekolte Düşük
Tarım uzmanları, bu yıl mandalina rekoltesinde hava koşulları nedeniyle ciddi düşüşler yaşandığını belirtiyor. Özellikle çiçeklenme dönemindeki ani sıcaklık değişimleri ve mevsim dışı yağışlar, ağaçlardaki meyve tutumunu olumsuz etkiledi. Üretim azaldıkça fiyatlar yükseldi, ancak bu artıştan üretici değil, zincirin diğer halkaları kazanç sağladı.
“Kendi Ürünümüzü Tüketemiyoruz”
Kent merkezinde manav işleten Ali D., fiyatlardaki bu artışın hem satışlarını hem müşteri memnuniyetini düşürdüğünü belirtiyor: “Ürün kaliteli ama fiyatı yüksek. Tüketici almak istemiyor, biz de çok fazla alamıyoruz. Rafta bekleyen ürünün de çürüme riski var. Eskiden kasa kasa satardık, şimdi yarım kilo isteyen bile zor çıkıyor.”
