Mersin’in Mezitli ilçesinde, 2014 yılında başlatılan Kadın Üretici Pazarı projesi, kadınların kendi ürettikleri ürünleri doğrudan tüketiciyle buluşturabildiği özel bir pazar modeli olarak dikkat çekiyor. Mezitli Belediyesi tarafından hayata geçirilen proje, kadınlara hem ekonomik kazanç sağlama hem de sosyal hayatta daha görünür olma imkânı sunuyor.
İlçenin farklı mahallelerinde haftanın belirli günlerinde kurulan bu pazarlarda sadece kadın üreticilere tezgâh hakkı tanınıyor. Pazarlar; tarım ürünlerinden el işlerine, ev yapımı gıdalardan doğal bakım ürünlerine kadar geniş bir ürün yelpazesiyle faaliyet gösteriyor.
Kadın Üretici Pazarı Nedir, Ne Değildir?
Kadın Üretici Pazarı, sadece ticari bir alan değil; aynı zamanda toplumsal bir dönüşüm girişimi. Projenin temel amacı, evde üretim yapan kadınların emeğini ekonomik değere dönüştürmek ve bu sayede kadınların kendi ayakları üzerinde durmasını desteklemek. Belediyenin sağladığı destekler arasında, ücretsiz tezgâh alanı, vergi muafiyeti, güvenlik, çocuk oyun alanı gibi olanaklar yer alıyor.
Pazar modelinin en dikkat çeken yönü, üretim yapan kadınların doğrudan satış yapabilmesi. Bu sayede aracı kurumlar olmadan, kadın üreticiler elde ettikleri gelir üzerinden doğrudan kazanç sağlayabiliyor. Modelin başarıya ulaşmasında, kadınların kendi topluluklarını oluşturarak dayanışma içinde hareket etmeleri önemli rol oynuyor.
Uluslararası Alanda Takdir Gören Sosyal Girişim
Kadın Üretici Pazarı, yerel yönetim düzeyinde geliştirilmiş özgün bir sosyal kalkınma örneği olarak sadece Türkiye’de değil, uluslararası alanda da ilgi gördü. 2018 yılında Çin'in Guangzhou kentinde düzenlenen “Uluslararası Kentsel Yenilik Ödülleri” yarışmasında, Kadın Üretici Pazarı projesi 300'ün üzerinde başvuru arasından ödüle layık görüldü.
Ödül, projenin sadece ekonomik değil, toplumsal cinsiyet eşitliği açısından da güçlü bir etki yarattığını ortaya koydu. Projenin bu başarısı, Türkiye'deki diğer yerel yönetimlere de ilham verdi. Farklı şehirlerde benzer modeller hayata geçirilmeye başlandı.
Sayılarla Mezitli Kadın Üretici Pazarı
Bugün itibarıyla Mezitli sınırları içerisinde faaliyet gösteren 9 kadın üretici pazarı bulunuyor. Yaklaşık 700 kadın üreticibu pazarlarda aktif olarak yer alıyor. Haftanın belirli günlerinde kurulan pazarlar, bölge halkı tarafından da yoğun ilgi görüyor.
Çukurova Üniversitesi ve Mersin Üniversitesi tarafından yapılan bazı araştırmalar, pazarda satılan ürünlerin doğal içerik ve kalitesiyle öne çıktığını da gösteriyor. Özellikle tıbbi ve aromatik bitkiler, doğal sabunlar, reçeller ve ev yapımı atıştırmalıklar en çok talep gören ürünler arasında yer alıyor.
Yerel Kalkınma İçin Katılımcı Bir Model
Kadın Üretici Pazarı, sadece kadınlara yönelik bir ekonomik destek projesi değil, aynı zamanda katılımcı bir yerel kalkınma modeli. Proje kapsamında üretici kadınlara eğitimler veriliyor, ürünlerinin kalitesini artırmaları için danışmanlık desteği sağlanıyor.
Mezitli Belediyesi yetkilileri, pazarların her geçen yıl büyüdüğünü ve kadınların daha kurumsal yapılara yönlendirilmesi amacıyla kadın kooperatifleriyle de iş birliği yapıldığını belirtiyor. Böylece kadınlar hem bireysel üretim yapabiliyor hem de kooperatif çatısı altında güçlerini birleştirebiliyor.
Ekonomik Güçlenme, Sosyal Değişim
Kadın Üretici Pazarı, Mezitli’nin sınırlarını aşan bir başarı hikâyesi olarak öne çıkıyor. Kadın emeğinin görünür hâle gelmesini sağlayan bu girişim, aynı zamanda yerel kalkınmanın toplumsal eşitlikle nasıl iç içe geçebileceğini gösteriyor.
Projenin başarısı, kadınlara sadece üretim değil, yaşamın her alanında daha aktif bir rol alma cesareti sunuyor. Mezitli modeli, benzer demografik ve sosyoekonomik yapıya sahip bölgeler için örnek alınabilecek güçlü bir yerel uygulama olarak değerlendiriliyor.
