Mersin’in Toroslar’a uzanan dağlık bölgelerinde yıllardır sürdürülen alabalık yetiştiriciliği, yeni bir üretim sahasına dönüşebilir. Fırat Üniversitesi’nde gerçekleştirilen bilimsel bir araştırma, gökkuşağı alabalığı yumurtalarının yüksek protein ve besin değerine sahip olduğunu ortaya koydu. Bu gelişme, havyar üretiminde bugüne kadar tamamen ithalata dayanan Türkiye için yerli ve sürdürülebilir bir alternatifin mümkün olabileceğini gündeme taşıdı.
Uzmanlar, Mersin’deki mevcut alabalık çiftliklerinin küçük bir dönüşümle havyar üretimine geçebileceğini belirtiyor. Silifke, Erdemli ve Çamlıyayla gibi ilçelerde faaliyet gösteren yetiştiriciler ise süreci yakından takip ediyor.
Bilimsel Veriler Umut Veriyor
Yapılan araştırmalara göre gökkuşağı alabalığından elde edilen yumurtalarda mersin balığı havyarında da bulunan yüksek besin değerlerine sahip olduğu öğrenildi. Bu araştırmayla birlikte alabalık yumurtasının yalnızca yüksek besin değerine sahip olmadığını, aynı zamanda işlenmeye uygun ve ticarileştirilebilir nitelikte olduğu ortaya çıktı.
Havyar üretiminin bugüne kadar yalnızca mersin balığına dayandığı düşünülürse, elde edilen veriler Türkiye’nin bu alandaki dışa bağımlılığını azaltabilecek potansiyele işaret ediyor.
Mersinli Üreticiler Dönüşüme Hazır
Bölgedeki üreticiler gelişmeleri umutla izliyor. Silifke’de 25 yıldır alabalık üretimi yapan Mustafa K., “Yumurtayı şu ana kadar ya değerlendiremedik ya da çok düşük fiyata elden çıkardık. Eğer bu iş ciddiye alınırsa biz de yatırım yapmaya hazırız. Destek olursa neden olmasın?” sözleriyle sürece dair görüşlerini dile getirdi.
Uzmanlara göre, Mersin’in yüksek rakımlı bölgelerinde bulunan mevcut alabalık çiftlikleri, gerekli teknik bilgi ve ekipmanla havyar üretimine kısa sürede geçebilecek kapasiteye sahip. Alabalığın mersin balığına göre daha kısa sürede olgunlaşması ve düşük maliyetle yetiştirilebilmesi ise üreticiler açısından önemli bir avantaj olarak değerlendiriliyor.
Ekonomik ve Stratejik Katkı Bekleniyor
Türkiye’nin yıllık havyar ithalatı, yüksek fiyatlar nedeniyle sınırlı kalıyor. Ancak yerli üretimle hem ithalatın azalması hem de iç pazarda daha erişilebilir fiyatlarla ürün sunulması mümkün hale gelebilir. Bunun yanı sıra, dış pazarlara açılma ihtimali de Mersinli üreticiler açısından dikkat çekici bir fırsat sunuyor.
Japonya ve Rusya gibi ülkelerde gökkuşağı alabalığı havyarı “ikura” adıyla yaygın şekilde tüketiliyor. Türkiye’de benzer bir üretim modeliyle hem iç tüketim karşılanabilir hem de ihracat potansiyeli artırılabilir. Özellikle AB ülkeleri, Çin ve Orta Doğu pazarları bu ürün için hedef olarak gösteriliyor.
Tüketici Eğilimleri Yerli Üretimi Destekliyor
Son yıllarda tüketicilerin yerli, sağlıklı ve sürdürülebilir ürünlere yönelmesi, alabalık havyarının pazardaki yerini daha da güçlendirebilir. Omega-3 ve protein bakımından zengin olan bu ürün, yalnızca lüks tüketim değil, fonksiyonel gıda kategorisinde de değerlendirilebilir.
Uzmanlar, alabalık havyarının bu özellikleriyle özellikle sağlık bilinci yüksek tüketici grubu tarafından tercih edileceğini, bunun da üretimi destekleyeceğini belirtiyor.
Yerli Havyar Uzak Bir İhtimal Değil
Mersin, coğrafi ve iklimsel avantajlarıyla alabalık üretiminde halihazırda önemli bir merkez konumunda. Gökkuşağı alabalığı yumurtalarının havyar üretimi açısından taşıdığı potansiyel ise bu sektöre yeni bir yön kazandırabilir. Bilimsel veriler, altyapı koşulları ve üretici ilgisi bir araya geldiğinde, Türkiye’nin yerli havyar üretimi konusunda ilk ciddi adımı Mersin’den gelebilir.
