Mersin’de ilkokuldan liseye kadar geniş bir yaş aralığını etkileyen akran zorbalığı vakaları, son dönemlerde daha görünür hale geldi. Özellikle empati eksikliği, sosyal medya etkisi ve denetimsiz dijital etkileşimler, çocuklar arasında duygusal ve fiziksel zorbalığı artırıyor. Akademik çalışmalar, zorbalığın sadece mağdurlar üzerinde değil, zorbalık yapan bireyler üzerinde de kalıcı etkiler bıraktığını ortaya koyuyor. Uzmanlar, bu konuda hem ailelerin hem eğitimcilerin daha bilinçli ve proaktif olması gerektiği konusunda uyarıyor.
Mersin’de Akran Zorbalığı Neden Artıyor?
Mersin Üniversitesi Eğitim Fakültesi'nin hazırladığı araştırmalar, öğrenciler arasında akran zorbalığının arttığını ortaya koyuyor. Uzmanlara göre bu artışın başlıca nedenleri arasında empati yoksunluğu, aile içi iletişim eksikliği, sosyal medya kaynaklı baskılar ve okul ortamındaki denetimsizlik bulunuyor.
6–12 yaş grubundaki çocukların özellikle daha fazla zorbalığa maruz kaldığı gözlemlenirken, bu durumun özgüven gelişimini ciddi şekilde sekteye uğrattığı ifade ediliyor. Zorbalık, yalnızca mağduru değil, uygulayan çocuğu da uzun vadede sosyal ve duygusal sorunlara sürüklüyor.
Okullarda Akran Zorbalığına Karşı Mersin’de Neler Yapılıyor?
Yerel yönetimler ve sosyal hizmet kurumları, akran zorbalığına karşı farkındalık oluşturmak adına çeşitli adımlar atıyor. Mersin Büyükşehir Belediyesi’ne bağlı Çocuk Meclisi, 2024 sonunda yapılan toplantıda doğrudan bu konuyu gündemine aldı. Çocukların kendi deneyimlerini dile getirmesiyle konu daha görünür hâle geldi.
Ayrıca Mezitli Sosyal Hizmet Merkezi tarafından İçel Anadolu Lisesi’nde düzenlenen eğitimlerde, çocuk hakları ve zorbalıkla mücadele başlıkları işlendi. Katılımcı öğrencilere, zorbalıkla karşılaştıklarında neler yapabileceklerine dair rehber bilgiler verildi. Rehber öğretmenlerin de aktif rol aldığı bu seminerlerin yaygınlaştırılması hedefleniyor.
Çocuklarda Akran Zorbalığı Belirtileri Nelerdir?
Zorbalığa uğrayan çocukların çoğu yaşadıklarını paylaşmaktan çekiniyor. Bu nedenle belirtileri erken fark etmek büyük önem taşıyor. Uzmanlara göre dikkat edilmesi gereken işaretler arasında:
- Okula gitmek istememe
- Sürekli karın ya da baş ağrısı şikâyetleri
- Sosyal ortamlardan kaçınma
- Eşyaların sık sık kaybolması ya da zarar görmesi
- Ani ruh hali değişiklikleri
Bu belirtilerin fark edilmesi, sorunun daha büyümeden çözülmesine imkân tanıyor.
Dijital Ortamda Akran Zorbalığı Nasıl Önlenir?
Fiziksel zorbalığın yanı sıra siber zorbalık da öğrenciler arasında hızla yayılıyor. Sosyal medya üzerinden gönderilen hakaret içerikli mesajlar, gruptan dışlama ya da ifşa girişimleri, çocukların psikolojisinde kalıcı izler bırakabiliyor.
Ebeveynlerin çocuklarının dijital dünyadaki varlığını kontrollü bir şekilde izlemesi, iletişimi açık tutması ve sosyal medya kullanımı hakkında bilinçli sınırlar koyması gerekiyor. Ayrıca okullarda siber zorbalık konusunda özel eğitimlerin verilmesi, öğrencilerin dijital ortamda nasıl davranmaları gerektiğini öğrenmelerine yardımcı olabilir.
Türkiye’de Akran Zorbalığı İstatistikleri: Mersin Nerede Duruyor?
TÜİK’in 2023 verilerine göre Türkiye genelinde 6–17 yaş grubundaki çocukların %13,8’i düzenli olarak akran zorbalığına maruz kalıyor. Erkek çocuklarda bu oran %15,9’a kadar çıkarken, kız çocuklarında %14,2 olarak ölçüldü.
Bu oranlar, Mersin gibi büyük şehirlerde daha da yükselebiliyor. Özellikle kent merkezindeki kalabalık sınıflar, öğretmen başına düşen öğrenci sayısının fazlalığı ve denetim eksikliği, zorbalığın daha sık yaşanmasına zemin hazırlıyor.
Akran Zorbalığını Önlemek İçin Aileler Ne Yapmalı?
Uzmanlar, akran zorbalığını önlemenin ilk adımının ailede başladığını vurguluyor. Çocuklarıyla sağlıklı iletişim kuran, duygu paylaşımına alan tanıyan ve onları koşulsuz dinleyen ebeveynler, olası sorunları erken fark edebiliyor.
Evde empati geliştirici oyunlar oynanması, çocuklara farklılıkların normal olduğu mesajının verilmesi ve sosyal becerilerin güçlendirilmesi, çocukları hem zorba olmaktan hem de zorbalığa maruz kalmaktan koruyabiliyor.