Osmanlı arşivlerinde ve tarihsel kaynaklarda karşılaşılan “İznikmid” adı, günümüzün Kocaeli il merkezi olan İzmitkentine işaret eder. Osmanlı Türkçesiyle yazılan belgelerde yer alan bu eski isim, zamanla halk arasında “İzmid” veya “İzmit” şeklinde kullanılagelmiş ve günümüze kadar evrilmiştir.
Tarih boyunca pek çok medeniyete ev sahipliği yapan İzmit, Roma döneminde Nikomedia adıyla anılıyordu. İmparator Diocletianus’un başkent yaptığı bu önemli şehir, Bizans döneminde de etkinliğini sürdürmüş; Osmanlı’nın fetihleriyle birlikte İslamlaşmış ve “İznikmid” gibi farklı varyasyonlarla kayıtlara geçmiştir.
Tarihçiler, “İznikmid” adının hem İznik (bugünkü Bursa’nın ilçesi) hem de İzmit isimleriyle karıştırılabildiğine dikkat çekiyor. Ancak uzmanlara göre “mid” eki taşıması ve Osmanlı döneminde sıkça İzmit için kullanılmış olması nedeniyle, “İznikmid” adının doğru karşılığı İzmit’tir.
Osmanlı döneminde stratejik konumuyla dikkat çeken İzmit, deniz ticaretinde, saray lojistiğinde ve Anadolu’ya geçişlerde kritik bir rol oynamıştı. Aynı zamanda birçok padişahın sefer güzergâhında yer alması sebebiyle saray kayıtlarında da sıkça anılmıştır.
İznik ile Karıştırılmamalı
İznikmid adının kökeninde yer alan “İznik” ifadesi nedeniyle, bu ad zaman zaman Bursa’ya bağlı İznik ilçesiyle karıştırılabiliyor. Oysa tarihî belgelerde “İznikmid” ile kastedilen yer, Osmanlı ve öncesindeki kaynaklar dikkate alındığında açık biçimde bugünkü İzmit’tir.
