Mersin Sanayicileri ve İş İnsanları Derneği (MESİAD) Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Gündoğdu, Türkiye genelinde son dönemde hızla yükselen kira fiyatlarının küçük ve orta ölçekli işletmeleri (KOBİ) derinden etkilediğini belirterek, durumun acilen yapısal çözümlerle ele alınması gerektiğine dikkat çekti. Gündoğdu, özellikle Mersin’de ticari kira bedellerinin son bir yıl içinde olağanüstü artış gösterdiğini ve bu durumun işletmelerin faaliyetlerini sürdürmesini neredeyse imkânsız hale getirdiğini vurguladı.
Yükselen Enflasyon, Azalan Alım Gücü ve Artan Maliyetler KOBİ’leri Zorluyor
MESİAD Başkanı Adnan Gündoğdu, Türkiye ekonomisinde yaşanan yüksek enflasyon, enerji maliyetlerindeki artışlar ve hammadde fiyatlarının yükselmesinin, KOBİ’lerin üzerindeki yükü artırdığını ifade etti. “Enerji, hammadde ve diğer üretim girdilerindeki maliyetler yükselirken, vatandaşın ve işletmelerin alım gücü azaldı. Bu üçlü kriz küçük işletmelerin ayakta kalmasını ciddi anlamda zorlaştırıyor” diyen Gündoğdu, işletmelerin sadece kira yüküyle değil, Bağ-Kur ve SGK primleri, personel giderleri ve diğer temel masraflar karşısında da zorlandığını söyledi.
Gündoğdu, şu ifadeleri kullandı:
“Bugün birçok KOBİ, sadece artan kira bedellerini değil, aynı zamanda yükselen sosyal güvenlik primlerini, çalışan maaşlarını ve temel ihtiyaçlarını karşılamakta zorlanıyor. Enflasyonun etkisiyle reel gelirleri sürekli azalan esnafımız, kira ödemelerinde büyük güçlük yaşıyor. Bu durum, pek çok işletmenin personel sayısını azaltmasına veya tamamen kapanma kararı almasına yol açıyor.”
Kira Artışları Kontrolden Çıktı, Mersin’de Durum Daha Kritik
Türkiye İstatistik Kurumu’nun (TÜİK) 2024 yılı verilerine göre, ticari mülk kira fiyatları ülke genelinde %120’ye varan oranlarda artış gösterdi. Mersin özelinde ise özellikle şehir merkezindeki ticari alanlarda kira bedellerinin bir yıl içerisinde iki hatta üç katına çıktığına dikkat çeken Gündoğdu, “Mersin’de aylık kira ödemesi 100 bin TL’yi aşan işletmeler var. Ancak bu işletmelerin ciroları, artan maliyetler ve ekonomik daralma nedeniyle reel anlamda azalmış durumda. Böyle sürdürülemez bir tablo hem esnaf hem de şehir ekonomisi için büyük risk oluşturuyor” dedi.
MESİAD’dan Yapısal ve Rasyonel Çözüm Önerileri
Adnan Gündoğdu, yaşanan ekonomik baskının eleştiri ile sınırlı kalmayıp, yapıcı ve uygulanabilir önerilerle çözülmesi gerektiğini ifade ederek, MESİAD olarak kamuoyuna şu çözüm önerilerini sundu:
Ticari Kira Artışlarına Üst Sınır Getirilmeli: Konut kiralarında uygulanan %25’lik kira artış sınırlaması gibi geçici ama etkili bir düzenleme ticari mülkler için de uygulanmalı, bu sayede kira artışları kontrol altına alınmalı.
KOBİ’lere Kira Destek Programları Devreye Alınmalı: Pandemi döneminde kısa çalışma ödeneği ve kira desteklerinin sağlandığı gibi, ekonomik daralma dönemlerinde KOBİ’lerin desteklenmesi için kira destek mekanizmaları yeniden aktif hale getirilmeli.
Vergi ve Prim Ödemelerinde Esneklik Sağlanmalı: Zor durumda olan işletmeler için vergi ve SGK primlerinde yapılandırma kolaylıkları ve geçici muafiyetler getirilerek finansal yük hafifletilmeli.
Arabuluculuk Mekanizmaları Teşvik Edilmeli: Ticari kira anlaşmazlıklarının mahkemeye gitmeden, hızlı ve etkin arabuluculuk süreçleriyle çözülmesi için yasal altyapı ve teşvik mekanizmaları güçlendirilmeli.
Yerel Yönetimlerden Destek Bekleniyor: Belediyelere ait iş yerlerinde kira artışlarının durdurulması ve sosyal-ekonomik denge gözetilerek esnafa destek olunması çağrısında bulunuldu.
“Esnaf Yaşarsa Şehir Yaşar” Vurgusu
MESİAD Yönetim Kurulu Başkanı Adnan Gündoğdu açıklamalarını şu sözlerle tamamladı:
“Küçük ve orta ölçekli işletmeler, ekonomik sistemimizin temel taşlarıdır. Esnafımızın yaşaması, şehrimizin ve ülkemizin sosyal ve ekonomik dengesinin korunması demektir. Tüm paydaşları, kamu kurumlarını, yerel yönetimleri ve mülk sahiplerini sorumluluk almaya, esnafımızın ayakta kalması için ortak akılla hareket etmeye davet ediyoruz. Çünkü esnaf batarsa, sosyal denge bozulur, şehirlerimiz ve ekonomimiz bundan olumsuz etkilenir.”
