Sanayinin Devleri 2024'te Değişmedi
İstanbul Sanayi Odası (İSO), Türkiye'nin en büyük sanayi kuruluşlarını belirleyen “İSO 500 Büyük Sanayi Kuruluşu 2024” araştırmasının sonuçlarını kamuoyuyla paylaştı. Listenin zirvesi bu yıl da değişmedi: 651,6 milyar TL üretimden satışla TÜPRAŞ, bir kez daha Türkiye’nin en büyük sanayi kuruluşu oldu. Onu 356 milyar TL ile Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. ve 201,6 milyar TL ile Star Rafineri A.Ş. takip etti.
İSO Yönetim Kurulu Başkanı Erdal Bahçıvan, ilk üç sıranın geçen yılki gibi korunmuş olmasına dikkat çekerken, ilk 10 sıralamada iki yeni ismin yükseldiğini belirtti: “Geçen yıl ilk 10’da olmayan İskenderun Demir Çelik ve Hyundai Motor Türkiye Otomotiv ilk 10’a girme başarısını gösterdi.”
Tüpraş Zirvede, Otomotiv Sektörü Gücünü Koruyor
2024 listesinde liderlik koltuğunu 651,6 milyar TL net üretimden satışla bir kez daha TÜPRAŞ aldı. Türkiye’nin enerji devi, uzun yıllardır bu sıralamadaki yerini koruyarak istikrarını bir kez daha gösterdi.
İkinci sırada, 355,9 milyar TL üretimden satışla Ford Otomotiv bulunuyor. Üçüncü sırada ise 201,6 milyar TL ile Star Rafineri yer aldı. İlk üç sıra, geçtiğimiz yıla kıyasla değişmezken; sektörün istikrarlı liderleri bir kez daha öne çıktı.
2024 İlk 10 Sıralaması Şöyle:
-
TÜPRAŞ – 651.642.671.671 TL
-
Ford Otomotiv Sanayi A.Ş. – 355.965.482.773 TL
-
Star Rafineri A.Ş. – 201.649.898.936 TL
-
Toyota Otomotiv Sanayi Türkiye A.Ş. – 168.993.344.898 TL
-
İstanbul Altın Rafinerisi (İAR) – 166.585.257.103 TL
-
Oyak-Renault Otomobil Fabrikaları A.Ş. – 159.369.763.588 TL
-
Arçelik A.Ş. – 133.336.266.536 TL
-
İskenderun Demir ve Çelik A.Ş. (İSDEMİR) – 109.987.451.957 TL
-
Ereğli Demir ve Çelik Fabrikaları T.A.Ş. (ERDEMİR) – 103.693.627.463 TL
-
Hyundai Motor Türkiye Otomotiv Sanayi A.Ş. – 103.045.619.000 TL
İlk 10’da İki Yeni İsim
Geçen yıl ilk 10 dışında kalan İskenderun Demir Çelik (İSDEMİR) ile Hyundai Motor Türkiye, bu yıl listeye güçlü bir giriş yaparak dikkat çekti. Bu yükseliş, otomotiv ve demir-çelik sektörlerinin üretim hacminde yakaladığı ivmeyi ve küresel talebe uyum kabiliyetini yansıtıyor.
Otomotiv Sektörü Listenin Hakimi
İlk 10’un neredeyse yarısı otomotiv sektöründen geldi. Toyota, Ford, Hyundai, Oyak-Renault ve Arçelik gibi üretim odaklı dev firmaların listede güçlü bir şekilde yer alması, Türkiye’nin ihracat ve istihdam gücünde otomotivin kritik rolünü bir kez daha ortaya koyuyor.
Sanayici Kazancını Finansa Harcıyor
İSO Başkanı Bahçıvan, 2024 verilerini değerlendirirken ekonomik anlamda sektörün son derece zorlu bir yıl geçirdiğine dikkat çekti. Bahçıvan, “İSO 500’ün üretimden net satışları üç yıldır reel olarak geriliyor. Sanayici elde ettiği karın neredeyse tamamını finansman giderlerine ayırmak zorunda kaldı” dedi.
Ayrıca 2024 yılında sanayicilerin faaliyet karlılığının yüzde 6,2’ye, satış karlılığının ise yüzde 2,6’ya gerilediğini aktaran Bahçıvan, bu oranların son 10 yıl ortalamalarının çok altında kaldığını vurguladı.
Sanayi Büyümeden Uzak Kaldı
Sanayi sektörünün 2024’te neredeyse sıfır büyüme ile yılı tamamladığını belirten Bahçıvan, bunun, ekonomide sanayiye yüklenen sorumluluğun ağırlığını ortaya koyduğunu ifade etti. Orta Vadeli Program (OVP) kapsamında sanayicinin üzerine düşeni fazlasıyla yerine getirdiğini söyleyen Bahçıvan, “Programın yükünü sanayi omuzlamaktadır. OVP’ye güvenimiz sürüyor ancak hedeflerden uzaklaşıldığı algısı oluşmamalı” uyarısında bulundu.
2030 Stratejisi Umut Veriyor
Türkiye’nin üretimden uzaklaşma riskine karşı uyarılarda bulunan Bahçıvan, 2030 Sanayi ve Teknoloji Stratejisi’ni heyecanla karşıladıklarını belirtti. Stratejide öne çıkan yüksek teknoloji, yeşil dönüşüm, dijital ekonomi ve küresel entegrasyon gibi başlıkların, Türk sanayisinin geleceği için önemli bir vizyon sunduğunu vurgulayan Bahçıvan, “Bu vizyonu İSO Stratejik Dönüşüm Merkezi olarak yol haritamızın temel taşı olarak kabul ediyoruz” dedi.
ISO 500 Nedir?
İstanbul Sanayi Odası'nın her yıl yayımladığı İSO 500 araştırması, Türkiye’nin üretim, satış, kârlılık gibi performans göstergeleri üzerinden en büyük sanayi kuruluşlarını sıralıyor. TÜPRAŞ, uzun yıllardır listenin ilk sırasını bırakmıyor. 2024 yılı verileri, sanayicilerin yüksek faiz, artan maliyetler ve finansman baskısı altında üretim yapmaya çalıştığını ortaya koyarken, sektörün sürdürülebilir büyüme için teknolojiye ve yapısal dönüşüme ihtiyaç duyduğunu gösterdi.