İnsanın en kadim yolculuğu, dış dünyaya değil, kendi içine doğru yaptığı yolculuktur. Tarih boyunca düşünürler, mutasavvıflar, sanatçılar ve bilge insanlar hep aynı sorunun peşinden gitmiştir: “Ben kimim?”
Bu soru, sıradan bir meraktan ibaret değildir. Çünkü cevabı bulunmadıkça insanın varlığı eksik kalır. Dışarıda kazandığımız başarılar, topladığımız unvanlar, sahip olduğumuz mal varlığı ya da başkalarının gözündeki yerimiz ne olursa olsun, kendi benliğini bulamayan insan hep bir boşluk hissiyle yaşar.
Benliği bulmak, aslında kendini bulmaktır. Kendi iç sesini duymak, kendi öz değerlerini fark etmek, başkalarının biçtiği rollerin ötesine geçebilmektir. Günümüzde birçok insan, toplumun dayattığı kalıplar içinde kendini arar ama bulamaz. Çünkü benlik, dışarıdan verilen bir kimlik değil; içeriden yükselen bir hakikattir.
Modern çağda bu arayış daha da zorlaştı. Teknolojinin hızına kapılan, sürekli “görünür” olmaya çalışan, sosyal medyada başkalarının onayıyla var olmaya çalışan insan, çoğu zaman kendinden uzaklaşıyor. Oysa gerçek benlik, başkalarının beğenisinde değil, kendi kalbinin derinliklerinde saklıdır. İnsan, aynaya baktığında gördüğü bedenden ibaret değildir; hayalleri, korkuları, umutları ve değerleriyle bütündür.
Benliği bulmak cesaret ister. Çünkü insan, kendini tanımaya başladığında önce kendi zayıflıklarıyla yüzleşir. Kibir, öfke, kıskançlık, kırılganlık, korku… Bunlar kolay kolay kabul edilmek istenmeyen taraflardır. Fakat bunları inkâr etmek yerine kabullenmek, insanı olgunlaştırır. Eksikliklerini gören, kendi gölgesiyle barışan kişi, hakiki benliğine bir adım daha yaklaşır.
Aynı zamanda benlik arayışı, sadece bireysel değil, toplumsal bir anlam da taşır. Kendini bilmeyen toplumlar, başka toplumların gölgesinde yaşar; kendi sesini bulamayan bireyler, başkalarının doğrularına mahkûm olur. Bir milletin de bir insanın da özgürleşmesi, kendi özünü fark etmesiyle mümkündür.
Tasavvuf geleneğinde sıkça tekrarlanan bir söz vardır: “Kendini bilen, Rabbini bilir.” Bu söz, benliğini bulmanın sadece kişisel bir keşif değil, aynı zamanda varlığın anlamını kavrama yolculuğu olduğunu anlatır. Çünkü benlik, sadece bireysel bir varoluş değil; evrenle, diğer insanlarla ve Yaradan’la kurulan bağın merkezidir.
Benliği bulmak için insanın yapabileceği şeyler aslında basittir ama sabır ister. Kendine zaman ayırmak, kalabalıklardan ara sıra çekilmek, sessizliği dinlemek, doğayla baş başa kalmak, kendini sorgulamak… Bazen bir kitap, bazen bir şiir, bazen de hayatın içindeki küçük bir olay insana kendi özünü hatırlatır.
Ve en nihayetinde benliğini bulan insan, dış dünyanın kaosuna rağmen içsel bir huzur taşır. Çünkü bilir ki hakiki mutluluk, dışarıdan alınan geçici zevklerde değil, içte keşfedilen sükûnettedir.
Benliğini bulmak, bir varış değil, ömür boyu süren bir yolculuktur. İnsan her yaşta, her dönemde, yeniden kendini keşfeder. Çünkü benlik, sabit değil; sürekli büyüyen, gelişen, derinleşen bir hakikattir.
