Önceki makalede Irak’ ta IŞİD’ in saldırı ve sabotajları sonucu 2009 yılından itibaren devre dışı kalan Kerkük-Ceyhan petrol boru hattına Irak Kürdistan Bölgesinin, Kerkük ve Duhok üzerinden Türkiye-Irak sınırındaki Peş Habur'a uzanan bir boru hattını bağladığını,
Böylece Bağdat merkezi hükümetinin devre dışı kaldığı Kerkük-Ceyhan boru hattı üzerinden günlük 150 bin varil petrolün dünyaya pazarlanmaya başlandığını, boru hattı üzerinde hak iddia eden Bağdat’ taki merkezi Irak hükümetinin konuyu Paris’ teki Uluslararası Tahkim mahkemesine taşıyarak Türkiye’ yi milyar dolarlık büyük tazminatlara mahkûm ettiğini ele almıştım..
Temmuz sonunda Türkiye, Irak ile 1973’te imzalanan bu boru hattı anlaşmasını sonlandırdığına ilişkin açıklamasıyla bir devir kapanmış oluyor…
Dünyanın petrol ve doğalgaz tedarikinde potansiyeli itibariyle önemli yer tutan Irak’ın en önemli hatta tek gelir kaynağı olan enerji alanında olası gelişmelere, Irak’ ın Suriye’ deki Baniyas Boru hattıyla Türkiye dışında alternatif sevkiyat kanallarını masaya yatırmasını değerlendirmek gerekiyor…
Konu Suriye’ de HTŞ ağırlıklı Şam yönetimiyle SDG (PYD) arasında sürekli tıkanan görüşmelerin kaderini derinden etkilemesi bakımından da güncel ve önemli…
1973’ te devreye girse de hiçbir zaman beklenen kapasiteye ulaşamayan, 1979’ da patlak veren Irak-İran savaşı döneminde de güvenlik sorunları nedeniyle petrol akışı sağlanamadığı için,
Irak ile Türkiye arasında deyim yerindeyse kamyonlardan oluşan ‘yürüyen boru hattı’, petrolün Mersin üzerinden dünyaya sevk edildiği 1980’lerin başından beri sorunlar yaşanan boru hattı şimdi, bölgenin ortaya çıkan yeni dengeleri ışığında yeniden pazarlık konusu olarak masaya gelecek…
Bir başka ifadeyle Sykes-Picot anlaşmasının fiilen çökmesi sonucu bölge yeni sınırların tartışıldığı bir sürece gebeyse, benzer gelişme Kerkük-Ceyhan boru hattı için de söz konusu olacak…
İşte tam burada Irak merkezi hükümeti de eş zamanlı olarak Türkiye'yi dışlayan alternatif Kerkük-Baniyas Boru Hattı’ nın canlandırılması kartını masaya sürüyor…
Kerkük-Ceyhan’ dan çok önce 1952’ de inşa edilen Kerkük-Baniyas hattı sayesinde başta Kerkük olmak üzere Irak’ ta çıkarılacak petrolün Suriye üzerinden Doğu Akdeniz'e aktarılabileceği, dolayısıyla Ceyhan hattının alternatifsiz olmadığı, aksine güzergâh olarak daha kısa mesafeye ve daha ucuz taşıma maliyetine sahip hattın Irak için avantajlı olacağı gerçeği de dillendiriliyor…
Gerçekten de bin km uzunluğundaki Kerkük-Ceyhan boru hattına karşı Kerkük-Baniyas boru hattı 800 km uzunluğa sahip…
Fazla dillendirilmese de son günlerde Irak petrolünün hangi kanalla denize ulaştırılacağı, sadece Irak-Türkiye arasında değil, bölgeye yeniden avdet eden ve geçtiğimiz günlerde Washington’ da, 110 milyar dolarlık petrol-doğalgaz anlaşmalarını Irak Kürdistan Bölgesel yönetimiyle imzalayan şirketleri üzerinden ABD’ yi de yakından ilgilendiren en ciddi sorulardan biri…
Aslında ne Kerkük-Ceyhan ne de Kerkük- Baniyas boru hatları mevcut haliyle kullanılabilecek durumda değil…
Kerkük Baniyas boru hattı ABD'nin Irak'ı işgali sırasında, ABD hava saldırılarıyla tahrip edildiği, Kerkük–Ceyhan ise 2009’ da IŞİD tarafından vurulduğu günden beri istikrarlı petrol akışına kavuşturulamadı…
