Ev kokularının yapaylaştığı, ürünlerin katkı maddeleriyle dolduğu bir dönemde, bazı alışkanlıklar hâlâ doğallığını koruyor. Mersin’in merkezinden Toroslar’ın eteklerindeki köylere kadar birçok kadın, evde kendi kolonyasını üretmeye devam ediyor. Özellikle limon kabuğuyla yapılan ev yapımı kolonya, hem ekonomik hem de nostaljik bir çözüm olarak öne çıkıyor.
Eskiden bayramlarda misafirlere uzatılan o ince cam şişelerdeki limon kolonyaları, şimdi yine aynı özenle hazırlanıyor. Ama bu kez marketten alınmıyor; mutfakta, elde, sabırla yapılıyor.
Limon kabuğundan kolonya nasıl yapılır?
Mersinli kadınların kullandığı bu doğal tarif aslında oldukça basit. Gereken malzemeler çoğu evde zaten bulunuyor:
Malzemeler:
- 5 adet limonun kabuğu (ince rendelenmiş)
- 1 su bardağı etil alkol (%70 veya daha yüksek oranlı)
- 1 çay bardağı su
- İsteğe bağlı: birkaç damla lavanta yağı veya portakal yağı
Hazırlanışı:
- Limon kabuklarını cam bir kavanoza alın.
- Üzerine alkolü ekleyin, kavanozun kapağını sıkıca kapatın.
- Serin ve karanlık bir yerde 1 hafta bekletin. Ara sıra çalkalayın.
- Süre sonunda süzün, içine suyu ve isteğe göre birkaç damla doğal yağ ekleyin.
- Temiz bir cam şişeye alın. Kolonyanız kullanıma hazır.
Mersinli hanımlar, bu yöntemin hem mis gibi koktuğunu hem de market ürünlerine göre çok daha “temiz” olduğunu söylüyor.
“Eskiden kolonya evde yapılırdı, biz hâlâ öyle yapıyoruz”
Mersin’in Akdeniz ilçesinde yaşayan 63 yaşındaki Zeynep Teyze, yıllardır bu alışkanlığından vazgeçmediğini söylüyor:
“Eskiden kolonya şişesi almak zordu, limon boldu. Annem yapardı, ben de ondan öğrendim. Hazır kolonya içime sinmiyor. Mis gibi limon kokusu var, içinde ne olduğunu da biliyorum.”
Bir başka Mersinli ev kadını ise, torunlarının bile kendi yaptığı kolonyayı tercih ettiğini söylüyor:
“Biri okula götürüyor, biri çantasına koyuyor. Hem kolonya, hem anı gibi…”
Hem hijyen hem hatıra: Limon kolonyası yeniden sofralarda
Ev yapımı kolonya sadece temizlik amacı taşımıyor; aynı zamanda bir dönemin hatırası, bir aile geleneği. Özellikle limonun bol olduğu Mersin gibi şehirlerde, bu tarifler nesilden nesile aktarılmaya devam ediyor.
Yapay kokuların ve katkı maddeli ürünlerin çoğaldığı günümüzde, evde limon kolonyası yapmak sadece bir alışkanlık değil, küçük bir başkaldırı gibi de görülüyor.
